Armenië - dag 5
Sisian - Tatev
Dag 5 : Sisian - Tatev
9 juli 2023, volop zon, heel warm 30°C
Ik ben vroeg wakker en heb nog tijd een zondagochtend wandeling door Sisian te maken. Via het centrale plein loop ik tot aan de brug over de rivier de Vorotan. Na het ontbijt vertrekken we om 9 uur met de bus naar Harzhis, waar de wandeling zal beginnen. Onderweg nog gestopt om een graanveld te fotograferen waar tussen ook klaprozen en papaver volop bloeien. Zelfs Ani is onder de indruk van de bloemenzee.
Het busje dropt ons bij een oude steen/menhir uit de vruchtbaarheidscultus van 1000 jaar voor Christus, startpunt van de wandeling. Een oude jeep trekt mijn aandacht, maar vooral een Russisch VW busje brengt mij mooie herinneringen van Mongolië boven. Net uit dorp hebben we een prachtig uitzicht over het dal en de bergen aan de andere kant, maar lang kunnen we niet genieten want we worden lastig gevallen door steekvliegen. Met een zigzag dalen we snel 680 meter, er groeit hier genoeg wiet. Halverwege de afdaling zien we een verlaten spookdorp liggen, onder het groene dak van de kerk vinden we even verkoeling, want hoe lager we komen hoe heter het wordt.
Voor het ontbijt nog even een wandeling door Sisian gemaakt, tot de brug over de rivier. Daarna met de bus naar Harzhis, waar de wandeling begint. Onderweg nog gestopt om een graanveld te fotograferen waartussen ook de papaver volop bloeiden.
In Harzhis beginnen we met de wandeling, hier staat ook een oude steen/menhir van 1000 jaar voor Christus. We dalen eerst 680 meter, er groeit hier genoeg wiet. Bij een verlaten spookdorp zoeken we even verkoeling in een kerk. Daarna verder afdalen in de brandende zon tot we de rivier kunnen oversteken via een oude boogbrug. Een waterbron is er vlakbij. Daarna meer dan 800 meter stijgen, hoewel grotendeels tussen de bomen is het afzien in de 32 graden. Met de blik op oneindig bereiken we de pas op 1740 meter, daarna nog een paar kilometer afdalen tot in Tatev. Hier slapen we in een soort B+B. Maar eerst bezoeken we nog het klooster van Tatev om daarna op een terras een biertje te drinken, en die was lekker na deze zware wandeldag.
Dag 6, zondag 9 juli,
Sisian – Tatev
Met het busje rijden we over een hobbelpad naar het gehucht Harzhis. Onderweg zien we graanvelden met daartussen volop klaprozen/papavers. In Harzhis bekijken we eerst een oude paal uit de vruchtbaarheidscultus, van duizend voor Christus. Bekende verschijnselen in de godsdiensten van die tijd.
Het dorp Harzhis ligt nu op het plateau, maar vroeger in onrustige tijden lag het lager tegen de wand van de kloof van de rivier Vorotan. We rusten en koelen even af in het kerkje daar. Zo ben ik op zondag toch in de kerk!
We dalen verder de kloof in, rusten en drinken wat onder een schaduwrijke boom, maar moeten dan een oude boogbrug over om aan de andere kant, in de volle zon met later gelukkig wat bebossing en een bron, die steile oever weer op te klimmen ( 800 meter, 32’) Boven zagen we om de bergkam heen het klooster van Tatev liggen. Over de pas op 1740 meter en een lagere bergkam bereikten we het dorp. De dames van het guesthouse onthaalden ons met frambozen en moerbeien. Na even uitpuffen liepen we zonder rugzak naar het klooster. René haalde hier zijn hoofd open aan de ingang naar de bibliotheek en ging de rest van de reis getooid met een keppeltje van hansaplast. De kloosters zijn indrukwekkend, maar lijken ook veel op elkaar.
Na afloop een drankje rond de dikke linde bij het café. Op het terras van ons guesthouse was heerlijk eten en daarna werden we over twee adressen verspreid.
De nacht was vol sterren!
Pak wat extra spullen in voor de nacht: we gaan bij Armeniërs thuis overnachten. Een spectaculaire rit van twee uur brengt ons in het afgelegen dorpje Lor, vanwaar we tot hoog de bergen in klimmen. Het pad daalt vervolgens flink tot we het negende-eeuwse kloostercomplex van Tatev, net een fort met zijn indrukwekkende verdedigingsmuren. Ooit woonden hier zevenhonderd monniken. Dicht bij het klooster organiseert onze gids een barbecue, waarna we in het dorp slapen. Wandelduur 6 uur, 17 km, 700 m stijgen en 800 m dalen
Wandelduur 3,15 uur, 8 km, 175 m stijgen en 115 m dalen
Meer van Sevan - Sisian
Dag 4 : Meer van Sevan - Sisian
8 juli 2023, warm, zon en wolken 23°C
We nemen afscheid van het meer van Sevan en maken ons op voor een lange reisdag. Net onderweg stoppen we bij een supermarkt zodat Ani proviand in kan slaan. De volgende stop is bij het dorpje Noraduz waar we tussen de grafzerken en de mysterieuze Chachkar van een middeleeuwse begraafplaats lopen. De Chachkars of kruisstenen/ herdenkingsstenen zijn bijzonder en heel oud, verteld Ani. Twee oude dames lopen tussen de Chachkars. Misschien verkochten ze souvenirs maar ik koop een T-shirt met het Armeense alfabet erop in de souvenirwinkel. We rijden verder zuidwaarts langs het meer, in Nerkin Getashen rijden we een paar keer verkeerd door wegwerkzaamheden maar uiteindelijk bereiken we het plaatsje Madina vlak voor de Selim-pas.
Hier maken we op 2300 meter hoogte een wandeling van 11 km over glooiende grasvelden, of beter gezegd bloemenvelden. Het is weer overweldigend al die bloemenpracht. Bij het dorp scharrelt een groep schapen en verder zie ik mestkevers smikkelen en een keutel weg rollen. Maar vooral heel veel bloemen. We volgen een landweg langs elektriciteitspalen, een oude jeep jaagt blauwe vlinders van de weg. Kwart voor twee gaan we het pad af om te lunchen vlakbij een rivier. Na de lunch passeren we een aantal vervallen boerenschuren en verspert koe ons de weg, gelukkig doet hij een pas opzij. In het uitgestrekte glooiende landschap zien we in verte een herder met een kudde koeien. Als wij ze passeren kijken de koeien ons nieuwsgierig aan. De herder wenkt ons en we krijgen silovics aangeboden, brand lekker in je maag. We steken de rivier, vol met waterplanten, over en bereiken uiteindelijk een kapelletje waar het busje op staat te wachten. René en ik gaan nog even het nieuwe kapelletje in met een afbeelding van Maria met Jezus.
We rijden al snel de 2400 meter hoge Selim-pas over, een deel van de beroemde Zijderoute. Hier ligt een prachtig geconserveerde veertiende-eeuwse herberg of Karavanserai waar reizigers en hun lastdieren overnachtten. In het midden stonden de lastdieren, in de zijgalerij sliepen de mensen. Bij een souvenirs kraam krijgen we weer wodka aangeboden en aangeschoten koop ik een stenen pijlpunt. Ik vond het een beetje zielig dat hij zo gul was, terwijl niemand wat gekocht had.
Aan de andere kant van de pas wordt het landschap abrupt droger. We dalen af naar de stad Jecheghnadzor, waarna we via een volgende pas ons kleine stadshotel in het zuidelijke stadje Sisian om 20:00 uur bereiken.
Wandelduur 3,15 uur, 8 km, 175 m stijgen en 115 m dalen
